Sokollu Mehmed Pasha Madrasa, also known as the Yazılı Madrasa, is a stunning example of Ottoman architecture, built by the legendary architect Mimar Sinan in 1568. Located on Camii Kebir Street in Istanbul, directly across from the Sokollu Mehmed Pasha Tomb, this madrasa reflects the cultural and intellectual legacy of its time. Commissioned by İsmihan Sultan, daughter of Sultan Selim II and wife of Sokollu Mehmed Pasha, the madrasa was established several years after their marriage to serve as a center of learning and spiritual enrichment.
The madrasa’s entrance features two adjacent gates along the street, one leading to the tomb and the other to the madrasa courtyard. Above the madrasa gate, a beautifully inscribed Arabic plaque reveals the building’s origins. The plaque, dated 1568, poetically states that the madrasa was a charitable gift from İsmihan Sultan, emphasizing her role as a patroness of education and piety.
Once inside, visitors are greeted by a rectangular courtyard flanked by rows of 19 cells, used historically for student accommodations and study spaces. The courtyard is surrounded by 28 domes supported by 24 columns—two crafted from marble and the others from finely cut stone. The columns and domes create a harmonious and serene atmosphere, characteristic of Mimar Sinan’s architectural genius.
At the heart of the complex is the dershane (classroom), crowned with a high lead-covered dome. The dershane features nine windows—three with stained glass above and six below—that bathe the interior in soft light. Its dome and drum are adorned with intricate hand-painted designs, adding a touch of elegance and spirituality to the space. In the center of the courtyard stands a rectangular fountain, reflecting the importance of water in Ottoman educational and spiritual architecture.
Sokollu Mehmed Pasha Madrasa is more than a historical structure; it is a testament to the Ottoman Empire’s dedication to education, art, and architecture. Restored in 1957, the madrasa remains an enduring symbol of Istanbul’s rich cultural heritage, inviting visitors to explore its tranquil beauty and storied past.
Sokollu Mehmed Paşa Medresesi, diğer adıyla Yazılı Medrese, 1568 yılında ünlü Osmanlı mimarı Mimar Sinan tarafından inşa edilen etkileyici bir mimari eserdir. İstanbul’da, Camii Kebir Caddesi üzerinde, Sokollu Mehmed Paşa Türbesi’nin tam karşısında yer alan bu medrese, dönemin kültürel ve entelektüel mirasını yansıtan önemli bir yapıdır. Sultan II. Selim’in kızı ve Sokollu Mehmed Paşa’nın eşi İsmihan Sultan tarafından, evliliklerinden birkaç yıl sonra hayır amacıyla yaptırılmıştır.
Medresenin girişinde, caddeye bakan iki bitişik kapı bulunur; sağdaki türbeye, soldaki ise medrese avlusuna açılır. Medrese kapısının üzerinde yer alan ve 1568 tarihini taşıyan Arapça bir kitabe, yapının hayırsever bir amaçla İsmihan Sultan tarafından yaptırıldığını ifade eder. Bu yazıt, medresenin hem eğitim hem de manevi aydınlanma merkezi olarak önemini vurgular.
Avluya girildiğinde, ziyaretçileri dikdörtgen bir alan ve bu alanın iki tarafına sıralanmış 19 hücre karşılar. Hücreler, öğrencilerin konaklama ve çalışma alanı olarak kullanılmıştır. Avlu, 24 sütunla desteklenen 28 kubbeyle çevrilidir; sütunların ikisi mermerden, diğerleri ise kesme taştan yapılmıştır. Sütunlar ve kubbeler, Mimar Sinan’ın zarif ve işlevsel tasarım anlayışını ortaya koyar.
Medresenin kalbinde, kurşunla kaplı yüksek bir kubbeyle taçlandırılmış dershane bulunur. Üçü üstte vitraylı, altısı altta olmak üzere toplam dokuz pencere, iç mekâna yumuşak bir ışık sağlar. Kubbe ve kasnak kısmı, ince detaylarla bezenmiş kalem işi süslemelere sahiptir. Avlunun tam ortasında ise dikdörtgen bir şadırvan yer alır; bu da Osmanlı mimarisinde suyun manevi ve işlevsel önemini vurgular.
Sokollu Mehmed Paşa Medresesi, yalnızca bir tarihî yapı değil, aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu’nun eğitim, sanat ve mimariye olan bağlılığını simgeleyen bir eserdir. 1957 yılında restore edilen medrese, İstanbul’un zengin kültürel mirasının yaşayan bir örneği olarak ziyaretçilerini geçmişin zarafetini ve huzurunu keşfetmeye davet eder.